دانلود مقاله وحدت از دیدگاه امام خمینى (ره)؛ استراتژى یا تاکتیک

خبرگزاری شبستان: وحدت گرچه در ادبیات اسلامى کاربرد و نقش اساسى دارد، امّا در ادبیّات سیاسى رایج کمتر مورد بررسى قرار گرفته است و آن&rlm چه در این زمینه به&rlm کار رفته، بیشتر مفاهیمى است که برترى یک شیوه و یا تفکّر را به دنبال داشته و بیشتر کاربرد خارجى دارد؛ مفاهیمى چون ناسیونالیسم، پان عربیسم، پان ترکیسم و... از این دسته به&rlm شمار مى&rlm رود، اما مفهوم وحدت در اندیشه&rlm ى سیاسى اسلام علاوه بر کاربرد در حوزه داخلى و خارجى، در هر مورد نمود مختلفى دارد. براى مثال وقتى سخن از « وحدت امت اسلامى» به&rlm میان مى&rlm آید، به معنى برداشتن مرزهاى جغرافیایى نیست، بلکه به معنى وحدت عمل و درک متقابل در خصوص موضوعات مشترک، حول مصالح اسلامى است.
از طرف دیگر، وقتى در محیط داخلى سخنى از وحدت به&rlm میان مى&rlm آید، نه&rlm تنها به معنى وحدت تفکّر یا سلیقه است، بلکه به معنى وحدت عمل در زمینه&rlm ى منافع ملّى، اسلامى و قانون اساسى است؛ چیزى که امروزه از آن به « وفاق اجتماعى» و یا انسجام داخلى و یا وحدت ملّى یاد مى&rlm شود.
از آن&rlm چه گفته شد، نقش و اهمّیت این مفهوم در پیشبرد اهداف داخلى و خارجى جامعه&rlm ى اسلامى مشخص مى&rlm شود. از دیرباز از زمان « سید جمال&rlm الدین اسدآبادى» تا زمان امام خمینى، مفهوم وحدت کاربرد زیادى داشته است. آن&rlm چه در این&rlm جا مورد بررسى قرار مى&rlm گیرد، بررسى این مفهوم در اندیشه&rlm ى امام خمینى و بررسى آن در داخل و خارج است. ایشان همواره بر این نکته چه قبل از پیروزى انقلاب و چه بعد از آن تاکید مى&rlm نمودند و از نظر عملى نیز راهکارهاى زیادى را براى تقریب و تحریک احساسات مسلمانان حول محور مصالح اسلامى وضع کرده&rlm اند.
الف) مفهوم وحدت در قرآن
در قرآن کریم آیات زیادى را مى&rlm توان یافت که در آن&rlm ها به این مسأله اشاره شده است؛ ازجمله مفاهیمى، چون « واعتصموا» (1)، « تعاونوا» (2)، « اصلحوا» (3)، « اصلاح بین الناس» (4)، « الَّف بینهم» (5)، « امّةٌ واحدة» (6)، « امّة وسط» (7)، « حزب&rlm الله» (8)، « صبغة&rlm الله» (9) و « اخوة» .(10)
محور وحدت در دیدگاه قرآنى « توحید» و در مرتبه&rlm ى دیگر دین اسلام است. قرآن کریم پیامبر را به سوى اهل کتاب مى&rlm فرستد و از آنان براى پیوستن به شعار توحید و جدایى از غیر او دعوت مى&rlm کند: « اى پیامبر! به اهل کتاب بگو، بیایید بر اساس کلمه&rlm اى که بین ما و شما مشترک است، غیر از خدا را نپرستیم و یک&rlm دیگر را در برابر خداوند بعنوان رب و پروردگار نگیریم (وحدت کنیم). پس اگر روى برگرداندند بگویید، شاهد باشید که ما اهل تسلیم در برابر حق هستیم» .(11)
آیه شریفه فوق نشان مى&rlm دهد که مرز اتحاد « توحید» است و مشرکان و کافران که بر محور غیر توحید حرکت مى&rlm کنند، در وحدت دینى پذیرفته نخواهند شد. در تبیین محور وحدت، آیات دیگرى نیز وجود دارد که اعتقاد به رسول خدا، اعتقاد به اولى&rlm الامر و قبول حکم را اضافه مى&rlm کند. به این ترتیب وحدت واقعى با توجه به این آیات تفسیر مى&rlm شود: در سوره « آل عمران» آمده است: « واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرّقوا» ؛ یعنى همگى به ریسمان الهى چنگ زنید و متفرّق نشوید. این آیه شریفه از مسلمانان مى&rlm خواهد که با اسلام از دنیا خارج شوند، از این رو اعتصام به ریسمان الهى با توحید منهاى نبوّت پیامبر و لوازم آن صادق نیست.
حضرت على(ع) نیز گرچه مسیر خلافت را ناحق مى&rlm دیدند و آنان را در مقابل فرمان خداوند و رسول عصیانگر مى&rlm یافتند، اما به خاطر مصلحتى مهم&rlm تر، ابراز مخالفت نمى&rlm نمودند. سخنان امام در این زمینه بسیار درس&rlm آموز است. این کلمات بیانگر آن است که وحدت اسلامى که غالبا با حیات واقعى مسلمانان همراه است، بر حق دیگرى ـ گرچه حق معصومى، چون على(ع) باشد ـ مقدم است.
این وحدت در حقیقت ائتلاف است، و بالاتر از وحدت « گذشت» از هرآن&rlm چه را که قطب مخالف آن را برنمى&rlm تابد، و بسنده کردن بر هرچه « از حق» که در نظر قطب مخالف مناسب مى&rlm نماید. هم&rlm چنین حضرت على(ع) جداى از خطبه&rlm ى کوتاه و پرمعناى شقشقیه، در موارد متعددى به سکوت معنادار و سخت خویش اشاره مى&rlm کند. این سکوت که همراه با خار در چشم و استخوان در گلو توصیف شده است، براى حفظ وحدت مسلمانان و بقاى اساس دین بوده است. امام در یکى از خطبه&rlm هاى اوایل دوره حکومت خود مى&rlm فرماید:
« قسم به خداوند که اگر ترس از اختلاف و جدایى مسلمانان نبود و اگر ترس از آن نبود که کفر بازگردد و « دین» فانى شود، هرآینه در غیر از موضعى که نسبت به آن&rlm ها نفع داشتیم، قرار مى&rlm گرفتیم.» (12)
آن&rlm چه از مجموع مفاهیم قرآنى، بیانات و سیره پیامبر و امامان معصوم (علیهم&rlm السلام) فهمیده مى&rlm شود، این است که همواره حفظ نظام اسلامى و مصالح عمومى بر منافع شخصى و گروهى مقدم بوده است و اینان از هر اقدامى که تفرقه و شکاف میان جماعت اسلامى را به دنبال داشته باشد، اگرچه نفع شخصى در آن مى&rlm دیده&rlm اند، احتراز مى&rlm کرده&rlm اند.
ب) وحدت از دیدگاه امام خمینى(ره)

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله 16 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید